1. จงประมวลความหมายของคําว่า
“การศึกษา” 5 นิยาม
►1.1 จอห์น ดิวอี้(Dewey, 1965, 191) เป็นนักปรัชญา
นักจิตวิทยา และนักการศึกษา ชาวอเมริกน ตามแนวคิดของดิวอี้ซึ่งสามารถสรุปได้ 4
ประเด็นคือ (1) การศึกษา คือ ชีวิต (Education
is life) (2) การศึกษา คือ ความเจริญงอกงาม (Education is
growth) (3) การศึกษา คือ การจัดประสบการณ์ใหม่ (Education
is organizing for experience) (4) การศึกษา คือ กระบวนการทางสังคม
(Education is social process)
►1.2 พลาโต (Plato, อ้างถึงใน ยนต์ ชุ่มจิต, 2544,
2-3 ) นักปรัชญาชาวกรีก ได้กล่าว ว่าการศึกษา
หมายถึงความสามารถที่จะทําให้ผู้เรียนรู้สึกเป็นสุขและเป็นทุกข์ได้ในโอกาสที่
เหมาะสม และพัฒนาสิ่งที่เป็นความงามและสิ่งที่สมบูรณ์ทุกอย่าง
ซึ่งผู้เรียนอาจทําให้เกิดได้
► 1.3 เนลเล่อร์(Kneller, 1981, 11) นักมนุษย์วิทยาอีกคนหนึ่งได้กล่าวเพิ่มเติมว่า
การศึกษา เป็นกระบวนการที่ช่วยสร้างจิตใจ นิสัย และความสามารถทางกายให้แก่บุคคล
►1.4 พนม พงษ์ไพบูลย์ (2531, 73) กล่าวว่า
การศึกษามีความสําคัญ 3 ประเด็นคือ(1) สร้างคนดีให้สังคม (2) กระบวนการทําให้คนฉลาด (3) ทําให้คนนําความรู้ไปใช้ประกอบอาชีพได้
►1.5 ประเวศ วะสี (2532) กล่าวว่า
การศึกษาเป็นกระบวนการพัฒนาศักยภาพของ มนุษย์อย่างต่อเนื่องและทุกรูปแบบ
และรวมถึงการศึกษานอกระบบโรงเรียน
2. คําว่า การศึกษา คือ
กระบวนการเรียนรู้ ท่านเห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย
►เห็นด้วย
เนื่องจาก คำว่าการศึกษาไดบ่งบอกถึงความหมายมาชัดเจนแล้ว คือการศึกษา
ซึ่งคำว่าการศึกษานั้นหมายถึงการเรียนรู้ การฝึกฝน การนำสิ่งใหม่ๆเข้ามาในชีวิต
ซึ่งการเรียนรู้สามารถพัฒนามนุษย์ทั้งทางร่างกาย จิตใจ และความคิดอีกด้วย
3.
ในฐานะที่ท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู
จงให้นิยามการศึกษาตามคิดเห็นของท่าน
► การศึกษาในความคิดเห็นของนักศึกษา คือ
การผู้เรียนได้พัฒนาตนเองอย่างเต็มที่ ตามความถนัดและความสนใจในศาสตร์ต่างๆที่ผู้เรียนศึกษา
เพื่อนสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวัน หรือสามารถนำไปประกอบอาชีพได้
4. ความมุ่งหมายทั่วไปและความมุ่งหมายเฉพาะเหมือนหรือต่างกันอย่างไร
►ไม่เหมือนกัน
เพราะ ความหมายทั่วไปคือกล่าวกันอย่างกว้างๆ ครอบคลุมเนื้อหานั้นๆ
แต่ความมุ่งหมายเฉพาะคือความมุ่งหมายที่เจาะลึกลงไปในเรื่องนั้นๆ เช่น ความมุ่งหมายของหลักสูตร
5.
ความมุ่งหมายคืออะไร ความมุ่งหมายการศึกษาระดับชาติ
ความมุ่งหมายการศึกษา แต่ละระดับ ความมุ่งหมายระดับหลักสูตร
และความมุ่งหมายระดับหมวด และความมุ่งหมายระดับ การสอน
มีความสัมพันธ์หรือแตกต่างกันอย่างไร
► ความมุ่งหมายของการศึกษา เป็นแนวทางหรือจุดหมายที่สําคัญ
ที่เปรียบเสมือนเข็มทิศ นําไปสู่ความสําเร็จได้อย่างถูกต้อง ที่ดีซึ่งจะได้กล่าวถึง ความหมาย ลักษณะ ระดับ
ตามทัศนะของ นักการศึกษา และองค์ประกอบ มีดังนี้
6. องค์ประกอบที่ใช้กำหนดความมุ่งหมายของการศึกษามีอะไรบ้าง
จงอธิบาย
►1) ปรัชญาการศึกษา เป็นแนวทางที่กำหนดตามความมุ่งหมาย
และกำหนดทิศทางให้การศึกษาดำเนินการไปในแนวทางของปรัชญา 2) จิตวิทยาการศึกษา
คำนึงถึงผู้เรียนเกี่ยวกับความเจริญเติบโตและพัฒนากรของผู้เรียน กระบวนการเรียน การแนะแนว การกำหนดความมุ่งหมายของการศึกษานำไปสู่การพัฒนาการของผู้เรียน
วิธีวัดคุณค่า เพื่อกำหนดความมุ่งหมายให้สอดคล้องกับความต้องการ 3) การจัดการศึกษาเพื่อตอบสนองความต้องการของสังคม
สืบสานวัฒนธรรมปกครองระบอบประชาธิปไตย
ความมุ่งหมายของการศึกษาเพื่อให้บุคคลสามารถปรับตัวสามารถปรับตัวให้เข้ากับสิ่งแวดล้อม
และการดำเนินชีวิตของตนให้เข้ากับปัจจุบัน 4) บริบทของชุมชน
รวมทั้งฐานะทางเศรษฐกิจของคนในชุมชน แหล่งวิทยากรในชุมชน ซึ่งการดำเนินการการศึกษา อาศัยคนในชุมชน แหล่งเรียนรู้ ทรัพยากรในท้องถิ่นนำมาใช้ประโยชน์ ความมุ่งหมายจำเป็นต้องนำสิ่งเหล่านี้มากำหนดเป็นจุดมุ่งหมายของการศึกษา
5) ต่างประเทศที่มีความสัมพันธ์กัน เป็นวิธีที่ทำให้ทราบว่า
การศึกษาของประเทศต่างๆ มีผลกระทบต่อการพัฒนาประเทศของเรา
เช่นการเปิดประชาคมอาเซียน จะมีผลกระทบต่อการศึกษาเราจำเป็นต้องวิเคราะห์สภาพสังคมบริบทของเราและประเทศในกลุ่มประชาคมอาเซียน
แล้วนำมากำหนดจุดมุ่งหมายให้สอดคล้องกัน 6)
เทคโนโลยี เป็นผลทำให้การจัดการศึกษาสะดวกและเป็นไปอย่างรวดเร็ว
เปิดโลกติดต่อการศึกษาทุกมุมโลก
จะต้องนำหลักการทางวิทยาศาสตร์มาประดิษฐ์เป็นเครื่องมือ
เครื่องใช้วัสดุการสอนหลากหลาย การกำหนดเทคโนโลยีที่เหมาะสมมาประกอบกับความสะดวกรวดเร็วทันต่อสถานการณ์
7. ทําไมการจัดการศึกษาไทยสมัยต่าง
ๆ จึงต้องกำหนดความมุ่งหมายการศึกษา ที่จะ บ่งบอกความเป็นมาของการศึกษาไทยได้หรือไม่อย่างไร
จงอธิบาย
► ได้
เพราะการกำหนดความมุ่งหมายการศึกษา นั้นต้องอาศัยบริบทของชุมชน
ความสัมพันธ์กับต่างประเทศ และความก้าวหน้าทางด้านเทคโนโลยี และจะมีความแตกต่างกันไปตามสภาพของสังคม
ที่สามารถบ่งบอกถึงความเป็นมาและสภาพการของสังคมของไทยตั้งอดีตมาจนถึงปัจจุบันได้
8.
ในฐานะท่านเป็นนักศึกษาวิชาชีพครู ท่านคิดว่าการศึกษามีความสําคัญต่อประเทศ
อย่างไร จงอธิบาย
► ข้าพเจ้าคิดว่าจำเป็นอย่างยิ่ง
เพราะการศึกษาทำให้มนุษย์สามารถพัฒนาวิธีคิดของตัวเอง
เป็นบุคคลที่ใช้ชีวิตรวมกับผู้อื่นได้ดี และเป็นตัวสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติ
ทำให้ชาติเราสามารถก้าวเดินต่อไปได้
9. แนวคิดพุทธทาสภิกขุ ได้กล่าววา
การศึกษาเพื่อมนุษย์จะมีโอกาสได้สิ่งที่ดีที่สุด สิ่ง
ที่มนุษย์ควรจะได้โดยการทําลายซึ่งสัญชาตญาณอยางสัตว์
แล้วมีการประพฤติกระทําอย่างมนุษย์ที่มีจิตใจสูงโดยสมบูรณ์ และสิ่งที่ดีที่สุดตามหลักศาสนาพุทธที่ว่า
กินอยู่อย่างพอดี อย่ากินส่วนเกิน
อย่าใช้ส่วนเกินเพื่อจะให้เป็นไปได้อะไรอีกอันหนึ่งซึ่งสูงสุดเรียกว่า “บรมธรรม”
และการศึกษา เพื่อธรรมาธิปไตยและเป็นเรื่องคนมีปัญญา ต้องมีปัญญาแท้จริงสูงสุด
เห็นด้วยหรือไม่อย่างไร จงอธิบาย
► เห็นด้วย เพราะเมื่อเรามีปัญญาแล้ว เราก็จะสามารถดำเนินชีวิตได้ดีขึ้น
รู้ว่าสิ่งไหนควร สิ่งไหนไม่ควร มีปัญญาในการดำเนินชีวิตประจำวัน
และหลายๆสิ่งรวมกันจนกลายเป็นมนุษย์ธรรม
10. แนวคิดของนักการศึกษาไทยที่ท่านชอบมากที่สุด
1 ท่าน แสดงทัศนะของท่านต่อ แนวความคิดการจัดการศึกษาของไทย
►แนวคิดของ
วิทยากร เชียงกูล กล่าวว่า การศึกษาคือกระบวนการเรียนรู้ตลอดชีวิตของคนในสังคม
ความรู้ ความเชื่อ ค่านิยม ที่ถ่ายทอดผ่านระบบการศึกษาไทย การศึกษามีผลต่อสังคม
และในขณะเดียวกันการพัฒนาสังคมก็มีผลกระทบต่อการศึกษาด้วย ที่ชอบก็เพราะ ท่าน
วิทยากร เชียงกูล ได้เขียนบทนิยามนี้ครบที่สุดโดยการศึกษาไม่ใช่มีเพียงความรู้ที่สามารถถ่ายทอดผ่านระบบการศึกษาไทยเท่านั้น
แต่ยังมีองค์ประกอบอื่นอีกมากมาย
